[metaslider id=602]
چکیده
تبیین تعیین کننده های رفتار خودمراقبتی در گیرندگان پیوند کلیه بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی
رفتار خودمراقبتی در گیرندگان پیوند کلیه
زمینه: پیوند کلیه به عنوان یکی از روش های درمان نارسایی مزمن کلیه، نیازمند خود مراقبتی مادام العمر بیماران برای ارتقاء سلامتی و کیفیت زندگی و پیشگیری از عوارض به ویژه رد پیوند در آن ها است. بی شک تسهیل و تقویت پایبندی به رفتارهای خودمراقبتی، مستلزم درک و شناخت تعیین کننده های این رفتار است. ولی با این وجود در ایران اطلاعات در این زمینه محدود است. لذا این مطالعه کیفی با هدف «تبیین تعیین کننده های رفتار خودمراقبتی در دریافت کنندگان پیوند کلیه بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی» در استان کهگیلویه و بویر احمد ایران انجام شد.
رفتار خودمراقبتی در گیرندگان پیوند کلیه
روش پژوهش: این مطالعه به روش تحلیل محتوای کیفی هدایت شده انجام شد. نمونه گیری به صورت هدفمند و نظری برای انتخاب مشارکت کنندگان تا دستیابی به اشباع نظری و طبقاتی، انجام شد. جامعه پژوهش شامل دریافت کنندگان کلیه پیوندی و اعضای خانواده آنها که ساکن استان کهگلویه و بویراحمد بودند. داده ها از طریق ۲۴مصاحبه نیمه ساختار با ۱۴ دریافت کننده کلیه پیوندی، ۴ نفر از اعضای خانواده آنها و یک نفر بیمار دیالیزی با سابقه رد پیوند کلیه از تیرماه ۱۳۹۴ تا خردادماه ۱۳۹۵ جمع آوری گردید. گردآوری و تحلیل داده ها با روش تحلیل محتوای هدایت شده بطور هم زمان برای مشخص نمودن تعیین کننده های رفتار خود مراقبتی بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی انجام شد. از نرم افزار MAXQDA10 برای سازماندهی و مدیریت داده ها استفاده شد.
یافته ها: تجزیه و تحلیل داده ها منجر به استخراج تعداد ۲۶۴ کد مفهومی اولیه گردید که همه آن ها در قالب ۲۰ زیر طبقه در شش طبقه از پیش تعیین شده ی مدل اعتقاد بهداشتی (حساسیت درک شده، شدت درک شده، منافع درک شده، موانع درک شده، خودکارآمدی و راهنمایی عمل) قرار گرفتند. بیشترین عامل نگرانی مشارکت کنندگان ترس از رد پیوند و برگشت به دیالیز بود. بر این اساس آن ها به این باور رسیده بودند که با رعایت اصول مراقبتی می توانند کلیه پیوندی را حفظ نمایند. همچنین نتایج نشانگر تاثیر عوامل گوناگون فردی، فرهنگی، اجتماعی، خانوادگی و محیطی بر فرآیند خودمراقبتی می باشد.رفتار خودمراقبتی در گیرندگان پیوند کلیه
نتیجه گیری: یافته های این مطالعه کیفی درک عمیقی از تعیین کننده های رفتار خودمراقبتی از دیدگاه دریافت کنندگان پیوند کلیه و اعضای خانواده آن ها فراهم نمود. یافته های به دست آمده از تجزیه و تحلیل داده ها علاوه بر تایید طبقات مدل اعتقاد بهداشتی، نشان داد که مدل مذکور ابزاری اثربخش برای پیش بینی رفتارهای خودمراقبتی این دسته از مددجویان است. یافته ها می تواند راهنمای مناسبی برای برنامه ریزان و سیاست گزاران بهداشتی در انتخاب مناسب ترین مداخلات و راهبردها برای بهبود پایبندی به رفتار خودمراقبتی دریافت کنندگان پیوند کلیه باشد.
رفتار خودمراقبتی در گیرندگان پیوند کلیه
کلید واژه ها: پیوند کلیه، رفتار خودمراقبتی، مدل اعتقاد بهداشتی، مطالعه کیفی، تحلیل محتوا