دفتر اول :مسائل نظری مهریه
- تعریف مهر/ مهریه:
درحقوق ایران ، سه منبع مالی برای زنان پیش بینی شده است که عبارتند از : مهریه ، نفقه و ارث .
گرچه در حال حاضر ، مهریه به هنگام خواستگاری و نامزدی از سوی بزرگان و خانواده های پسر و دختر تعیین می گردد، معهذا مهر ،توافق مالی فیما بین زن و مرد به هنگام عقد نکاح بوده (ماده ۱۰۸۰قانون مدنی ) و نوعی الزام قانونی وشرعی است که بر شوهر تحمیل می شودو فقط زوجین می توانند هنگام عقد یا پس از آن ، مقدار مهر را به تراضی تعیین نمایند . مهر به عنوان صداق ،صداقیه ، کابین ،قرض و مهریه نیز نامیده میشود .مهر ،عندالمطالبه استو زوجه ، به محض انعقاد عقد نکاح ،مالک آن می
شود .این مالکیت نسبت به نصف مهر ، مستقر و ثابت است و نسبت به بخش باقیمانده، متزلزل(و منوط به انجام زناشویی زوجین ) می باشد
فصل اول
مبحث انواع مهر
گفتار اول : مهر المسمی
مهری را که زن و شوهر ضمن عقد نکاح یا پس از آن ، به تراضی معین می کنند و یا تعین آن را به عهده شخص ثالثی می گذرانند، در اصطلاح مهر المسمی نامیده می شود . این مهر از جهت سقف محدودیتی نداد و زوجین می توانند به هر اندازه که تمایل داشته باشند ، نسبت به آن توافق نمایند و پس از توافق و انعقاد عقد ، زوج ملزم به پرداخت آن خواهد بود ، ولی از جهت حداقل، تا آنجا که چیزی صدق مال بر آن شود و قابل تملک باشد،می تواند مهریه قرار گیرد.این مهر ممکن است عین معین باشد مانند خانه،زمین،اتومبیل و یا ممکن است منفعت باشد :مانند منافع ملک و سرقفلی یا مورد اجاره بود و یا ممکن است کار دارای ارزش اقتصادی مانند تعلیم موسیقی ،آموزش زبان و از این قبیل .همچنین ممکن است مهر هیچ یک از آنها نبوده،بلکه حق باشد.این حق اعم است از حق دینی (طلبی که شوهر از شخص ثالث دارد ) و حق عینی (حق انتفاع و ارتفاق ). بعلاوه ،مهر المسمی ،باید مالیت (ارزش اقتصادی ) داشته و قابل تملک توسط زن باشد.همچنین،باید دارای منفعت عقلانی و مشروع بوده و علاوه بر لزوم معلوم ومعین بودن آن،مرد (زوج)نیز قدرت بر تسلیم آن به زن را نیز داشته باشد.