فرآیند مکانیابی به دلیل دخیل بودن معیارهای متعدد، پیچیده و مشکل و خسته کننده، میباشد (۶) از این رو سیستم اطلاعات جغرافیایی[۱](GIS) به دلیل توانایی مدیریت حجم عظیمی از دادهها با منابع متفاوت، جهت انجام این مهم بسیار مناسب میباشد (۱۱). سیستم اطلاعات جغرافیایی قادر است تا بسیاری از محدودیت های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و زیست محیطی را شبیه سازی و مدیریت کند (۱۲). مکانییابی دفن زباله به طور کلی به دو مرحله غربالگری ابتدایی و مشخص کردن مکانهای مناسب و سپس انتخاب محل دفن زباله با برآورد ضریب زیست محیطی آنها، تقسیم میشود. جهت رفع مهمترین نگرانی در این روش یعنی انتخاب مناسبترین مکان جهت دفن پسماند و یافتن بهترین مکان برای دفن زباله، سیستم اطلاعات جغرافیایی میتواند توام با منطق[۲] (FAHP) مورد استفاده قرار گیرد و ابزاری قدرتمندی را برای حل و تصمیم گیری ارائه دهد. روشهای تصمیم گیری چند شاخصه به به منظور ارزیابی اوزان برای شاخص های موجود در یک تصمیم گیری و انتخاب گزینه برتر توسعه یافته اند که از این میان می توان به روش هایی نظیر روش آنتروپی، روش LINMAP ، روش کمترین مجذورات وزین شده و روش AHP را نام برد (۸). همانگونه که از نام این تکنیک نیز بر می آید، مساله تصمیم گیری از طریق تشکیل یک سلسله مراتب حل می شود. در این تحقیق با هدف مکان یابی محل دفع بهداشتی پسماند با استفاده از مدل AHP و پهنه بندی در مدل GIS در روستاهای بخش مرکزی شهرستان تفت نیزاز این چهارچوب بهره گرفته شده است که نتایج آن در فصل پیش رو ارائه می گردد.
در این تحقیق ابتدا با استفاده از معیارها و استانداردها و طبقه بندی های انجام شده و ورود اطلاعات به نرم افزار GIS، مناطق مستعد جهت کاربری سایت دفن پسماند، شناسایی و مشخص گردیدند. سپس با استفاده از نقشه تهیه شده، سایتهایی بعنوان مراکز دفن مناسب پیشنهاد گردیدند و بعنوان گزینه های پیشنهادی با استفاده از مدل AHP و نرم افزار Expert choice مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل از روند مورد بحث در این بخش به شرح ادامه ارائه خواهد گشت.
[۱]- Geographic Information Systems
[۲]- Fuzzy Analytic Hierarchy Process