چکیده
تاثیر ساکشن داخل تراشه با استفاده از دو سایز مختلف کاتترساکشن بر پارامتر های همودینامیک، درد و خروج ترشحات بیماران بستری در بخش مراقبت های ویژه
مقدمه: وجود راه هوایی مصنوعی باعث تضعیف رفلکس سرفه و از بین رفتن سلول های مژک دار، تجمع ترشحات و اختلال در خروج ترشحات می‌شود. چون این بیماران توانایی دفع ترشحات را ندارند به ساکشن دوره ای نیاز دارند. هدف این مطالعه، مقایسه تاثیر ساکشن داخل لوله تراشه به روش باز با استفاده از دو سایز مختلف کاتتر ساکشن بر پارامتر های همودینامیک، درد و خروج ترشحات ریوی بیماران بستری بخش های مراقبت های ویژه یاسوج سال ۱۳۹۴ بود.
روش اجرا: در این مطالعه نیمه تجربی که بصورت طرح پیش آزمون پس آزمون با دو مداخله مقایسه ای انجام شد، ۳۶ بیمار بخش مراقبتهای ویژه بیمارستان شهید بهشتی یاسوج به روش نمونه گیری مبتنی بر هدف انتخاب شدند و تحت ساکشن با دو کاتتر سایز ۱۲ و ۱۴ قرار گرفتند. میزان تغیرات فشار خون، ضربان قلب و اشباع اکسیژن خون، قبل، حین، ۵ دقیقه بعد و ۲۰ دقیقه بعد از ساکشن در دو روش مطالعه با هم مقایسه شدند. درد حین ساکشن و میزان خروج ترشحات پس از ساکشن نیز در دو روش مورد مقایسه قرار گرفتند. برای مقایسه تغییرات میانگین اشباع اکسیژن، ضربان قلب، فشار خون سیستولیک دیاستولیک و درد در مراحل مختلف ساکشن از آزمون آنالیز واریانس با اندازه های تکراری و آزمون تعقیبی LSD استفاده شد. برای مقایسه میانگین خروج ترشحات از آزمون تی زوجی استفاده شد.
نتایج: میزان ضربان قلب در حین ساکشن با کاتتر ۱۴ افزایش بیشتری نسبت به کاتتر کوچک داشت که این اختلاف معنا دار بود (۰۰۱/۰ P< ). افزایش در ضربان قلب تا بیست دقیقه بعد از ساکشن نیز در کاتتر بزرگ بیشتر از کاتتر کوچک بود و این اختلاف معنی دار بود (۰۰۱/۰ P< ). میزان اشباع اکسیژن در حین ساکشن با هر دو کاتتر کاهش داشت، اما این کاهش بین دو کاتتر از نظر آماری معنادار نبود. میزان فشار خون سیستولیک بعد از ساکشن با هر دو کاتتر افزایش داشت که این افزایش در کاتتر بزرگ بیشتر از کاتتر کوچک بود (۰۵/۰ P=). میزان فشار خون دیاستولیک در حین ساکشن افزایش یافت که حداکثر آن در ۵ دقیقه بعد از ساکشن بود. بیشترین درد هنگام ساکشن مربوط به اپیزود سوم بود که بین دو کاتتر بزرگ و کوچک اختلاف معنا دار وجود داشت (۰۰۱/۰ P<). میزان خروج ترشحات بعد از ساکشن با کاتتر بزرگ بیشتر از کاتتر کوچک بود (۰۰۱/۰ P<).
بحث و نتیجه گیری: ساکشن با کاتتر کوچک موجب اختلال کمتری در میزان اشباع اکسیژن، ضربان قلب و فشار خون سیستولیک و دیاستولیک می‌شود. لذا در بیمارانی که دارای شرایط ناپایدار همودینامیک هستند توصیه می‌شود از ساکشن با کاتتر کوچک استفاده شود. از طرف دیگر ساکشن با کاتتر بزرگ موجب تخلیه بهتر ترشحات می‌شود و در بیمارانی که دارای ترشحات زیاد هستند توصیه می‌شود از ساکشن با کاتتر بزرگ استفاده شود.
کلمات کلیدی: کاتتر ساکشن، ضربان قلب، فشار خون، اشباع اکسیژن، درد و ترشحات ریوی